اتوکلاو وسیله‌ای برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی در فشار و دمای بالا و با استفاده از بخار آب است.

کاربردهای مهم دستگاه اتوکلاو:

از موارد اصلی کاربرد اتوکلاو می‌توان به میکروبیولوژی، دندانپزشکی، عمل‌های جراحی، میکروب شناسی و صنایع غذایی اشاره کرد. اتوکلاو از قابلیت ضدعفونی و گندزدایی برخوردار است به همین دلیل امروزه از آن جهت استریل ظروف شیشه ای و آزمایشگاهی، ملافه‌های بیمارستانی استفاده می‌شود. مواد و زباله‌های بیمارستانی نظیر انواع سرنگ‌ها، لباس، دستکش و مواد پلاستیک از دسته مواردی هستند که جهت سلامتی بیماران و اطرافیان باید استریل گردند که عمل استریلیزاسیون از طریق حرارت بخار به بهترین شکل اجرا می‌ شود. همچنین انتقال زباله‌ها و مواد پزشکی صدمات زیادی به محیط پیرامون و زیست وارد می‌کند که جبران ناپذیر است و حتما می‌بایست قبل از دفع مورد استریل قرار گیرند

اتوکلاو در اندازه‌ها و مدل‌های متنوع از ابعاد آزمایشگاهی تا ابعاد صنعتی تولید می شود. گستره قیمتی دستگاه اتوکلاو از حدود شش میلیون تومان تا یک میلیارد تومان می باشد. قیمت دستگاه اتوکلاو بر اساس معیاری های مختلفی نظیر ظرفیت و حجم محفظه

 دستگاه ˓ برند دستگاه و کیفیت قطعات آن ˓کاربری آن و عوامل دیگر تعیین می گردد

اتوکلاو در دو مدل درب از بالاو درب از روبرو طراحی و ارائه می گردد. اتوکلاو با درب از روبرو حالت صنعتی داشته و دارای اتاقک مکعبی بوده و جهت استفاده در آزمایشگاه‌ و بیمارستان ها طراحی گردیده است. این نوع اتوکلاو از قابلیت تبدیل آب به بخار برخوردار است به همین دلیل می‌توان از آن جهت استرلیزه کردن لوازم آزمایشگاهی و پزشکی در حجم بالاتر استفاده کرد.

بر اساس نحوه کنترل عملکرد اتوکلاوها، مدل های دستی، نیمه خودکار و یا تمام خودکار وجود دارند.

نکات ایمنی در زمان استفاده از اتوکلاو:

• جهت استفاده از اتوکلاو از محافظت کننده چشم و دستکش بادوام استفاده شود
• بعد از اتمام عملیات سریعاً درب اتوکلاو را باز نکنید و صبر کنید تا فشار اتاقک آن به حداقل میزان ممکن برسد سپس اقدام به باز کردن درب آن نمایید
• بهتر است بعد از خنک شدن ظروف و تجهیزات آنها را حمل و یا از آنها استفاده نمایید
• توجه داشته باشید که برای کارائی مناسب ˓فضای آزاد در پشت و کنار دستگاه وجود داشته باشد. این فضا باید حداقل ۰.۸ متر باشد
• بصورت هفتگی فیلتر آبگذر اتاقک استریلیزاسیون را تمیز نموده آنچه داخل آن باقی مانده را خارج کنید
• داخل اتاقک استریلیزاسیون را با استفاده از مواد پاک کننده فاقد کلر تمیز کنید. طبقه های مورد استفاده برای قرار دادن سبدها را نیز نظافت کنید
• سطوح خارجی مقاوم به زنگ زدگی را با محلول پاک کننده ملایم تمیز کنید. می توان از حلالی مثل کلراید اتیلن استفاده کرد. از تماس آن با سطوح دارای روکش رنگ یا پلاستیک خودداری کنید هرگز از سیم یا اسکاچ، برای تمیز کردن داخل اتاقک استریلیزاسیون استفاده نکنید
• سیستم فاضلاب مناسب برای خروج آب داغ در نظر گرفته شود
• اتصالات الکتریکی مناسب و محافظ الکتریکی قوی برای دستگاه در نظر گرفته شود

 معرفی بهترین برندهای وارداتی اتوکلاو در ایران:

• برند ALL AMERICAN ساخت امریکا
• برند PRESTIGE MEDICAL ساخت انگلیس
• برند MIELE ساخت آلمان
• برند MELAG ساخت آلمان
• برند MMM ساخت آلمان
• برند FEDEGARI ساخت ایتالیا

برخی از تولیدکنندگان معتبر داخلی اتوکلاو:

• شرکت ایفا فراز آوینا
• شرکت ریحان طب
• شرکت ارمغان طب
• شرکت توسن تجهیز
• شرکت شیماز
• شرکت کاوش مگا
• شرکت شیمی پژوه

معرفی یکی از محصولات شرکت ایفا فراز آوینا با نام اتوکلاو رومیزی مدل SUN PLUS :

• طراحی جدید
• دارای سیکل استریل سریع و کاربری آسان
• قابلیت استریل لوازم به صورت پک شده و بدون پک
• پمپ دو محفظه ای بسیار دقیق جهت میزان وکیوم بالا مطابق استاندارد DIN EN 13060
• سیستم ایمنی کامل درب دستگاه
• سیستم خشک کن پیشرفته (این دستگاه از طریق سیستم گرمایی ویژه اطمینان در انجام دقیق تر و مطلوب تر چرخه خشک کن و عدم تغییر ماهیت لوازم را در پی دارد)
• گذراندن موفق تست های اندیکاتور ،  B&D،.PCD
• نمایشگر مخصوص جهت ثبت و نمایش عملکرد دستگاه در طول سیکل
• میکروپروسسور کاملاً الکترونیکی جهت کنترل دما و فشار به صورت مجزا
• دو مخزن مجزای آب تمیز و آب استفاده شده
• قابلیت نصب پرینتر مخصوص چاپ و مستندسازی تمامی پارامترهای اندازه گیری در زمان سیکل
• سیستم کنترل نشت بخار (Air Leakage Control System)
• سیستم تست الکتریکی (Electrical Test System) جهت جلوگیری از گمراهی اپراتور در موارد نقص فنی.
  سیستم کنترل تمام اتوماتیک
• ۶ برنامه از پیش ذخیره شده در دستگاه
• سیستم وکیوم ۶ مرحله ای
• فیلتر هوای آنتی باکتریال برای تصفیه هوای ورودی به محفظه اتوکلاو
• علائم هشدار دهنده در صورت خارج شدن از شرایط مطلوب و سیکل کاری