سطح اکسیژن موجود در خون در واقع همان مقدار اکسیژن در گردش خون است که می‌تواند گلبول‌های قرمز را از ریه‌ها به قسمت‌های دیگر بدن منتقل کند. سطح اکسیژن در هر فرد نشانگر چگونگی توزیع میزان اکسیژن و همچنین میزان سلامتی در هر انسان است؛ از این رو اندازه گیری و بررسی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. میزان اکسیژن خون با استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر اندازه گیری می گردد. پالس اکسیمتر (Pulse Oximeter) یا اکسیژن ‌سنج خون وسیله‌ای است که با کمک آن می‌توان میزان درصد اشباع اکسیژن خون سرخرگ انسان را اندازه‌گیری کرد.

نحوه قرار گرفتن انگشت در پالس اکسیمتر

پالس اکسیمتر میتواند به سرعت حتی تغییرات جزئی در میزان اکسیژن منتقل شده به اندام های دور از قلب مانند پاها و بازوها را تشخیص دهد.پالس اکسیمتر یک دستگاه کلپیسی مانند کوچک است که به قسمتی از بدن مانند انگشت شست پا یا لاله گوش وصل میشود. استفاده رایج آن به شیوه متصل کردن به یک انگشت است.پالس اکسیمتر میزان سطح اکسیژن در محلول خون را با استفاده از PR یا میزان ضربان قلب در بیمار یا هر فرد دیگری محاسبه کند. میزان اکسیژن موجود در خون یک انسان عادی باید بین ۹۴ الی ۹۸ درصد باشد که البته این با توجه به سن و وزن و نوع هر فرد، با توجه به بیماری‌های موجود در بدن او متفاوت خواهد بود.

واحد های اندازه گیری در پالس اکسیمتر و بازه استاندارد میزان اکسیژن خون

 واحد SpO2 یا اکسیژن موجود در خون‎‏ : %‏
واحد نرخ پالس قلب: ضربان بر دقیقه ‏‎(BPM)‎

بازه استاندارد افراد بالغ     :        SpO2‎‏ : % ۱۰۰-۹۵  ،    نرخ پالس :  ۹۰-۵۰  ‏‎ BPM
بازه استاندارد نوزادان        :       SpO2‎‏ :  %۹۸-۹۵  ،    نرخ پالس :  ۱۸۰-۱۲۰  ‏BPM

  میزان دقت و کارائی با پالس اکسیمتر

این دستگاه معمولا تستی دقیق راارائه میکند. مخصوصااگراز یک نمونه باکیفیت آن استفاده کنید. نتایج این دستگاه معمولا کمتراز۲ درصد خطا دارند. برای مثال اگر میزان اکسیژن خون شما را ۸۲ درصد نشان میدهد، سطح واقعی اکسیژن خون شما بین ۸۰ تا ۸۴ خواهد بود . فاکتورهایی مانند حرکت حین تست، دما، یا حتی لاک روی ناخن میتوانند این دقت را تغییر دهند.

به طور معمول باید بیش از ۸۹ درصد خون شما حامل اکسیژن باشد . این میزان از اشباع اکسیژن سلولهای بدن شما را سالم نگه خواهد داشت . اگرچه که سطح پایین تری از این میزان به صورت موقت نمیتواند ضرری داشته باشد ولی باید دقت داشت که تداوم این روند موجب آسیبهای خطرناکی به اندام ها خواهد شد. سطح اکسیژن خون افراد طبیعی در حد ۹۸  است.

 علائم افت اکسیژن خون چیست؟ اگر شاهد این علائم بودید، باید فورا به پزشک مراجعه کنید. مواردی مانند:

• سر درد
• تنگی نفس شدید
• بی قراری
• سرگیجه
• تنفس‌های سریع و پی در پی
• درد داشتن در قفسه سینه
• گیجی
• فشار خون بالا
• اختلال در بینایی
• حس سرخوشی داشتن
• ضربان قلب بالا
• و…

چه زمانی باید برای احساس کمبود اکسیژن در خون به پزشک مراجعه کرد؟

داشتن برخی علائم جدی این هشدار را به شما می‌دهد تا هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید. از مهم‌ترین این علائم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اگر شخصی دارای تنگی نفس شدید یا ناگهانی شود.
• در هنگام استراحت کردن، دچار تنگی نفس باشد.
• هنگام ورزش کردن یا فعالیت‌های سنگین، تنگی نفس بالایی را احساس کند.
• به طور ناگهانی یا با احساس خفگی از خواب بپرد.
• در ارتفاع‌های بالا یعنی بالاتر از ۲۴۰۰ متر قرار بگیرد و با سرفه‌ها و ضربان قلب شدید و تند مواجه شود.

نکات مهمی که باید در هنگام استفاده از پالس اکسیمتر در نظر داشته باشید

• در هنگام استفاده از پالس اکسیمتر باید سر انگشت خود را گرم کنید تا روند اندازه گیری، آسان‌تر شود.
• بین دستگاه و انگشتان نباید مانعی وجود داشته باشد؛ یعنی مواردی مانند ناخن مصنوعی، لاک، تتو، رنگ حنا و…

راهکارهایی که باعث افزایش اکسیژن در خون می‌شود

• ورزش کردن
• استنشاق هوای تازه
• مصرف مناسب آنتی اکسیدان‌ها
• خودداری از مصرف الکل و دخانیات
• مصرف سبزیجات
• مصرف اسیدهایی که چرب و ضروری هستند
• تنفس مناسب
• آرامش
• مصرف ویتامین B
• مصرف نوشیدنی‌های سالم
• ایجاد فضای طبیعی و تازه
• برای جذب اکسیژن باید غذاهای مفید بخورید
• دریافت آهن کافی​