بوتاکس یک داروی تزریقی است که با فلج کردن عضلات باعث از بین بردن خطوط پوستی می‌شود. این دارو از سم بوتولونیوم نوع A ساخته شده که به صورت موقتی باعث فلج شدن عضلات می‌شود. علت اصلی ایجاد چین و چروک‌های متحرک صورت، حرکت عضلات است پس اگر آن‌ها را فلج کنیم، خطوط صورت هم محو می‌شوند. تزریق بوتاکس طبق آمارهای جهانی پرطرفدارترین روش برای جوانسازی پوست و از بین بردن چین و چروک‌ها است. سابقه‌ استفاده از بوتاکس در علم پزشکی به بیش از ۵۰ سال پیش باز می‌گردد؛ اما به کارگیری آن برای محو کردن خطوط پوستی ۱۵ سالی است که رواج پیدا کرده است

از نظر سازمان FDA، وزارت بهداشت ایران و تقریباً تمامی سازمان‌های نظارتی درمان و سلامت، تزریق بوتاکس برای استفاده‌های درمانی یا جوانسازی پوست، ایمن و بی‌خطر شناخته می‌شود. براساس مطالعات، تنها سه درصد از بزرگسالانی که تزریق بوتاکس می‌کنند، دچار عوارض جانبی شدید می‌شوند. در بسیاری از این موارد علت بروز عوارض، تزریق دارو به دست افراد غیرپزشک یا استفاده از مواد نامناسب است. بوتاکس استفاده شده برای خطوط پوستی بسیار کم و بی‌خطر است. 

 دوز تزریقی بوتاکس  از شخصی به شخص دیگر متفاوت خواهد بود و معمولاً آقایان به دوز مصرفی زیادتری در مقایسه با خانم ها احتیاج دارند

 توجه داشته باشید که برای انجام بوتاکس به آرایشگاه ها مراجعه نکنید و حتماً برای تزریق بوتاکس به مراکز معتبر درمانی مراجعه کنید . استفاده از این دارو از نظر وزارت بهداشت و درمان کشور، تنها توسط پزشکان متخصص و دوره دیده مجاز است و باید در مراکز درمانی مانند کلینیک‌ها، بیمارستان‌ها و درمانگاه‌ها انجام شود. تزریق بوتاکس در مراکز غیردرمانی مانند آرایشگاه‌ها و توسط افراد غیرپزشک می‌تواند عواقب بدی برای شما به همراه داشته باشد.احتمال بروز عوارض جانبی مانند افتادگی پلک و یا عدم تقارن در صورت تزریق بوتاکس در مراکز غیردرمانی بیشتر است. به علاوه در صورتی که دچار عوارض حاد بشوید، افراد غیرپزشک توان درمان و رفع مشکلات احتمالی را ندارند.

برندهای معتبر بوتاکس در ایران:

برند بوتاکس BOTOX از شرکت آلرگان   ALLERGANساخت امریکا:

 تا پیش از سال ۲۰۰۹ تنها فرآورده‌ بوتولونیوم نوع A که تاییدیه سازمان FDA را داشت، برند بوتاکس ساخت شرکت آلرگان بود. برای همین تزریق بوتولونیم با نام بوتاکس معروف شد. در صورتی که بوتاکس فقط یکی از فرآورده‌های دارای این ماده است که برای درمان اختلالات عضلانی و همچنین زیباسازی پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. بوتاکسِ ساخت شرکت آلرگان در ایران کمیاب است و به ندرت مورد استفاده قرار می‌گیرد

• برند دیسپورت DYSPORT از شرکت IPSEN ساخت انگلیس :

در سال ۲۰۰۹ دومین فرآورده‌ی بوتولونیوم مورد تایید FDA قرار گرفت. برند دیسپورت هم‌اکنون در بیش از ۶۵ کشور دنیا استفاده می‌شود. میزان اثربخشی و همچنین عوارض این دارو همانند بوتاکس ساخت شرکت آلرگان است. دیسپورت یکی از پرمصرف‌ترین برندهای بوتاکس در ایران به شمار می‌رود که در دوزهای ۵۰۰ واحدی برای استفاده ۲ تا ۳ نفر  و ۳۰۰ واحدی برای دو نفر ارائه شده است. آمپول دیسپورت باید در یخچال و در دمای بین ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد نگهداری شود و نباید یخ بزند.
از جمله دیگر کاربردهای بوتاکس دیسپورت در حوزه  پزشکی می توان به کاهش تعرق در نواحی دست ها و زیربغل ، دیستونی  و میگرن اشاره کرد.

• برند نورونوکس NEURONOX ساخت کره جنوبی:

دومین برند پرتقاضای بوتاکس در ایران است. این فرآورده قیمت پایین‌تری نسبت به دیسپورت و اثربخشی مشابهی دارد. نورونوکس مورد تایید سازمان FDA بوده و استفاده از آن در ایران مجاز است.

• برند مصپورت MASPORT 500 ساخت ایران:

سومین برند مجاز بوتاکس در ایران است که نسبت به سایر بوتاکس‌ها قیمت پایین‌تری دارد. مصپورت از لحاظ کیفیت با نمونه های مشابه خارجی قابل رقابت می باشد. مصپورت دارای تائیدیه وزارت بهداشت می باشد و معمولا برای بوتاکس صورت ˓دور چشم و پیشانی کاربرد دارد. معمولا یک عدد آمپول ۵۰۰ واحدی معادل ۳ سی سی برای دو تا سه نفر قابل استفاده است . اگر شما استفاده از مصپورت را متوقف کنید فقط تأثیر جلوگیری از افتادگی ماهیچه از بین می‌رود و ماهیچه به حالت قبل از درمان بازمی‌گردد.برای رسیدن به بهترین نتیجه ، تکرار تزریق  مصپورت برای درمان چروک‌ها در هر پنج ماه پیشنهاد می‌شود. آمپول مصپورت بایستی در دمای ۲ تا ۸ درجه سانتیگراد نگهداری شود

• بوتاکس زئومین XEOMIN  شرکت MERZ PHARMA ساخت آلمان:

این نوع بوتاکس نیازی به نگهداری در یخچال ندارد و چون هیچ گونه پروتیئنی ندارد احتمال آلرژی و حساسیت هم تقریبا صفر است. ماندگاری بوتاکس زئومین بالا و بین ۵ الی ۶ ماه می باشد. تزریق این محلول نتایج خود را بین یک تا ده روز بعد از تزریق نشان می دهد

تفاوت بوتاکس مصپورت و دیسپورت :

1. دیسپورت سرعت عملکرد بالاتری نسبت به مصپورت دارد. بوتاکس مصپورت پس از ۲ روز شروع به اثر گذاری می‌کند و بعد از ۳ الی ۱۰ روز به نتیجه دلخواه میرسیم. در حالی که شروع اثرگذاری دیسپورت پس از ۲۴ ساعت است و حداکثر بعد از یک هفته نتیجه دلخواه حاصل می شود. همانطور که مشاهده می کنید تفاوت بوتاکس مصپورت و دیسپورت در سرعت شروع به کار آنان و اثرگذاری نهایی می باشد
2. تورم و درد ناشی از تزریق دیسپورت کمتر از مصپورت است
3. کیفیت عملکرد و عمر مفید دیسپورت در یک دوره ۳ الی ۶ ماهه بر روی صورت باقی خواهد ماند و ممکن است بیشتر از ۶ ماه نیز دوام داشته باشد. اما بوتاکس مصپورت مدت زمان تاثیر گذاری کمتری دارد و ممکن است در یک دوره ۲ الی ۵ ماه اثر خود را حفظ کنند

موارد مهم برای تشخیص دیسپورت اصل از تقلبی:

• توجه کنید که بسته بندی باز نشده باشد
• در زیر بسته بندی بارکد محصول را بررسی کنید
• تاریخ اعتبار را چک کنید
• در قسمت فوقانی سمت چپ لوگوی محصول را بررسی کنید
• اسم و املا کامل برند DYSPORT را بر روی بسته بندی چک کنید

عوامل موثر بر هزینه بوتاکس:

• اندازه قسمتی که نیاز به درمان دارد: با افزایش محدوده، درمان گران تر خواهد بود. توجه داشته باشید که کلینیک های متعدد به ارائه تخفیفات برای درمان مناطق مختلف می پردازند.
• دوز مورد نیاز برای درمان:اگر میزان چروکهای شما (یا درمان مورد نظر) شدید باشد، ممکن است واحدهای بیشتری از بوتاکس مورد نیاز باشد، که در اینصورت هزینه افزایش می یابد.
• مناطقی که نیاز به درمان دارند: بعضی از مناطق ممکن است تزریق بیشتری نسبت به مناطق دیگر نیاز داشته باشند. به عنوان مثال، زیر بغل ممکن است نیاز به واحدهای بیشتری نسبت به خطوط خنده داشته باشد

• اعتبار کلینیکی که درمان را انجام می دهد

مراقبت های قبل از انجام بوتاکس:

افرادی که قصد دارند برای تزریق های بوتاکس اقدام نمایند نیاز است که مصرف آسپیرین ˓ ایبوپروفن و آنتی‌بیوتیک‌هایی همچون جِنتامایسین، استرپتومایسین  و  کانامایسین را قبل از درمان کنار بگذارند چرا که استفاده از این داروها مانع لخته شدن خون می شود و در نتیجه ممکن است میزان کبودی بعد از تزریق افزایش یابد.

نحوه انجام بوتاکس:

تزریق بوتاکس توسط پزشک متخصص انجام می شود و نحوه‌ تزریق به این گونه است که مواد بوتاکس به صورت مستقیم به عضله‌ی مرتبط تزریق می شود. این عمل با سوزن های بسیار نازک و مخصوص و در نواحی مختلف صورت انجام می شود . تزریق بوتاکس حدود ۱۰ دقیقه زمان نیاز دارد و نیازی به بی حسی نیز ندارد. البته برای افرادی که حساسیت زیادی در تزریقات دارند، می توان از پماد بی حسی موضعی نیز استفاده نمود

درمان عرق کردن دست با بوتاکس:

تعریق زیاد کف دست می تواند ناراحت کننده باشد . تزریق بوتاکس برای درمان تعریق بیش از حد˓ توسط FDA تائید شده است. بوتاکس غدد عرق کف دست را غیر فعال می کند و در نتیجه ظاهری طبیعی و بدون رطوبت ایجاد می شود. درمان عرق دست با مراجعه به کلینیک زیبایی بصورت سرپایی انجام می شود و پس از آن نیازی به مراقبت ویژه نیست. در مطالعات بالینی مختلف میزان رضایت بیمار تا ۹۸ درصد ثبت شده است و بعد از انجام بوتاکس ˓ به طور متوسط ​​دو تا سه هفته طول می کشد تا بهبودی کامل حاصل شود

اثرات جانبی و عوارض احتمالی تزریق بوتاکس:

معمولا از ۳% از افرادی که آمپول بوتاکس تزریق می کنند ممکن است به عوارض جانبی زیر دچار شوند

• سردرد، گرفتگی بینی و عطسه، سرفه، گلودرد
• تورم پلک چشم، افتادگی پلک، پوسته‌شدن یا خشکی چشم‌ها، مشکلات بینایی
• کبودی، خونریزی، درد، قرمزی، احساس سوزش و یا تورم در قسمت‌های تزریق‌شده
•  درد و یا سوزش در هنگام ادرار، ادرار کم و یا عدم توانایی در دفع ادرار
• درد در سینه، ضربان قلب نامنظم
• سختی تنفس

که در اینصورت باید فورا به پزشک مراجعه نمایند

مواردی که بعد از تزریق بوتاکس بر میزان ماندگاری آن تاثیرگذار هستند عبارتند از:

• مصرف سیگار و الکل ماندگاری بوتاکس را کاهش می دهد
• ساختار صورت و حالت چهره فرد در ماندگاری بوتاکس بسیار تاثیر دارد
• قرار گرفتن بیش از حد در مقابل اشعه خورشید ماندگاری بوتاکس را کاهش می دهد

مواردی که در زمان تزریق بوتاکس بایستی رعایت شود عبارتند از:

• تا چهار ساعت پس از تزریق بطورمرتب اخم کنید و ابروها را به بالا و پایین حرکت دهید
• تا چهار ساعت دراز نکشید
• تا چهار ساعت پس از استفاده از بوتاکس سر خود را به پایین خم نکنید
• تا ۲۴ ساعت محل تزریق را گرم نکنید (سشوار و آب داغ و گریه کردن ممنوع است)
• در هفته اول بعد از تزریق بوتاکس روی صورت نخوابید، هنگام خواب روی نقاط تزریق شده فشار وارد نشود
• تا دو هفته محل تزریق را فشار و ماساژ ندهید
• در صورت نیاز ۲ تا ۳ هفته بعد می توانید ترمیم انجام دهید

چه کسانی نمی‌توانند بوتاکس تزریق کنند؟

• خانم‌های باردار و شیرده
• افراد مبتلا به بیماری‌های عصبی یا عضلانی
• وجود عفونت فعال یا تبخال در محل تزریق
• افرادی که داروهای رقیق‌ کننده خون یا ضد انعقادی استفاده می‌کنند، باید در مورد مصرف این داروها با پزشک مشورت کنند
• اگر چین و چروک‌ها خیلی عمیق باشد، ممکن است بوتاکس تاثیر چندانی نداشته باشد. در این حالت هم باید نظر پزشک متخصص را جویا شوید.

• ماندگاری اثرات بوتاکس چقدر است؟

به طور کلی اثرات بوتاکس به منظور جوانسازی پوست، بین ۴ تا ۶ ماه پس از تزریق پایدار است. موثرترین عوامل بر ماندگاری اثرات بوتاکس، محل تحت درمان و میزان بوتاکس تزریق شده هستند. به جز این‌ها، عوامل دیگری هم بر پایداری اثرات تاثیر می‌گذارند که شامل موارد زیر است:

• میزان سن شما (در افراد مسن که عضلات تحلیل رفته اند، ماندگاری این محصول کم تر می شود و در افراد جوان که عضلات قوی تری دارند ماندگاری این محصول بیشتر است)
• میزان انعطاف پذیری پوست شما
• عمق چین و چروک‌ها یا خطوط پوستی

هر چند وقت یکبار می‌توان بوتاکس کرد؟

در مورد این مسئله باید با پزشک مشورت کنید. به طور کلی تزریق بوتاکس در فواصل کوتاه‌تر از سه ماه توصیه نمی‌شود. چون در این صورت ممکن است بدن شما به سم بوتولونیوم مقاوم شده و دیگر به درمان پاسخی ندهد.